Wat is de graandeal | ontwikkelingen

Ronald krijgt vaak nieuwe recepten toegestuurd en we experimenteren en testen om bij te blijven. Wat we ook altijd volgen, en zeker de afgelopen 2 jaar, zijn de grondstofprijzen en alle ontwikkelingen rondom de graandeal:

In de media gaat het nog steeds veel over de inflatie, gestegen prijzen en over mogelijke oorzaken. Eén van de redenen dat prijzen helaas moeten stijgen, zijn de gestegen grondstofprijzen. Voor ons als bakkerij zijn voor de prijzen van bloem van belang en daarom de zogenaamde graandeal die veel in het nieuws voorbijkomt. Wat houdt de graandeal in? Oekraïne exporteert normaliter heel veel graan, zo’n 30% van al het graan komt/kwam uit Rusland en Oekraïne. De kwaliteit is altijd constant door de voedingsrijke bodem en ze kunnen efficiënt, op grote schaal produceren. Toen brak helaas de oorlog uit en kwam het vervoer van graan in gevaar. In het voorjaar 2022 lag er 20 miljoen ton graan vast in Odesa, omdat de Russen havens gebombardeerd hadden. Afrika, Midden-Oosten en Zuid-Amerika sterk afhankelijk van deze import. Prijzen schoten overal omhoog – graan wordt verhandeld op de beurs. Dus ook al haalt België vooral tarwe uit Duitsland en Frankrijk, de effecten waren zeker merkbaar. Met behulp van de VN en Turkije kwam er een veilige corridor voor vrachtschepen. Oekraïne exporteert vooral veel tarwe, gerst en mais (ook veel voor veevoer) en veel zonnebloemen voor zonnebloemolie. In juli 2022 hebben Rusland en Oekraïne daarom de overeenkomst ‘Initiatief voor het Veilig Transport van Graan en Voedselwaren uit Oekraïense havens’ getekend. Hierdoor bleven de voedselprijzen mondiaal binnen de perken en werd hongersnood voorkomen. In de volksmond wordt dit de graandeal genoemd.

Elke 120 dagen zou de deal verlengd worden. Rusland trok zich in oktober 2022 een paar dagen terug en eind juli van dit jaar dus ook, omdat volgens Poetin Rusland te weinig landbouwproducten en kunstmest kan importeren en het geëxporteerde graan maar minimaal naar de armere landen gaat. De terugtrekking van Rusland lijkt nu meer definitief. Turkije gaat wederom het gesprek met Rusland aan en probeert de bemiddelen. Oekraïne zoekt ondertussen naar andere transportkanalen dan via de wegen van de graandeal, maar de transportkosten zullen dan fors hoger zijn, waardoor prijzen weer hoger zullen worden. Ook trekken schepen en transportbedrijven zich terug, omdat het erg onveilig is om in en rondom de Zwarte Zee te varen.

De schok op het wereldwijde voedselsysteem is nu echter minder groot. Graanhandelaren verleggen hun aandacht van Oekraïne naar andere markten. Ook zijn landen meer gaan importeren uit andere gebieden, ze produceren meer lokaal en produceren ook andere gewassen dan tarwe zoals gierst en cassave in Afrika. Ook in Nederland en België zijn er initiatieven om weer meer zelf te produceren, maar dit heeft tijd nodig. Het duurt lang om de bodem goed te krijgen en een stabiel klimaat is wenselijk. En dit is helaas een wereldwijd probleem. De kwaliteit en de hoeveelheid graanoogst wordt jaar op jaar minder door de klimaatproblemen. Via een leverancier kregen wij vorige week al een update vanuit de Europese markt; het wisselvallige weer zorgt voor een wisselende oogst, verschillend per regio. De oogst is ook lager doordat er minder meststoffen gebruikt worden in de landbouw, maar dat is een andere discussie…

Bron: consilium.europa.eu, BNR, nu.nl